ادای احترام برنامه مذهبی صدا و سیما به کوروش کبیر؛ ذوالقرنین واقعی کیست؟

ادای احترام برنامه مذهبی صدا و سیما به کوروش کبیر؛ ذوالقرنین واقعی کیست؟

فیلم و سریال | زمان مطالعه: 3 دقیقه

در روزهای اخیر، برنامه «محفل»، با اشاره به داستان ذوالقرنین در قرآن، بار دیگر بحث هویت این شخصیت تاریخی را زنده کرده است. حجت‌ الاسلام قاسمیان به صراحت اعلام کرد که ذوالقرنین می‌تواند همان کوروش کبیر باشد؛ نظریه‌ای که علامه طباطبایی نیز آن را تأیید کرده است. در این مقاله، به بررسی ادای احترام برنامه مذهبی صدا و سیما به کوروش کبیر و شواهد تاریخی و قرآنی برای تطبیق ذوالقرنین با کوروش خواهیم پرداخت.

فهرست مطالب:

1. ذوالقرنین در قرآن
2. ذوالقرنین کیست؟
3. شواهد تاریخی و قرآنی برای تطبیق ذوالقرنین با کوروش کبیر
4. جمع‌بندی

ذوالقرنین در قرآن

داستان ذوالقرنین در سورهٔ کهف آمده است، جایی که او به عنوان پادشاهی عادل و دادگستر معرفی می‌شود که در شرق و غرب جهان سفر کرده و میان مردم حکومت کرده است. ذوالقرنین مأمور به ساختن سدی محکم در برابر یاجوج و ماجوج شد، قومی که در آن دوران تهدیدی جدی محسوب می‌شد. قرآن او را فردی می‌داند که از سوی خداوند قدرت و سلطنت یافته و در مسیر عدالت گام برداشته است.

ذوالقرنین کیست؟

در طول تاریخ، مفسران و پژوهشگران مختلفی دربارهٔ هویت واقعی ذوالقرنین نظریه‌پردازی کرده‌اند. برخی معتقدند که او اسکندر مقدونی بوده، اما این نظریه به دلایل مختلفی، از جمله خون‌ریزی‌ها و ظلم‌های او، رد شده است. در مقابل، نظریه‌ای که بیشترین مقبولیت را در میان مفسران اسلامی، از جمله علامه طباطبایی، دارد، این است که ذوالقرنین همان کوروش کبیر است.

شواهد تاریخی و قرآنی برای تطبیق ذوالقرنین با کوروش کبیر

1. نام و نمادهای ذوالقرنین
   واژهٔ “ذوالقرنین” به معنای “دارای دو شاخ” است. در بسیاری از مجسمه‌های کشف‌شده از کوروش کبیر، او با کلاه‌خودی دارای دو شاخ به تصویر کشیده شده که نماد قدرت و فرمانروایی او بوده است.
2. عدالت‌گستری و پادشاهی فراگیر
   کوروش کبیر به دلیل سیاست‌های عادلانه و رفتار انسانی خود، حتی در منابع غیرایرانی، از جمله تورات، ستایش شده است. او امپراتوری هخامنشی را بر پایهٔ احترام به فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف بنا نهاد، که این ویژگی با توصیف قرآنی از ذوالقرنین همخوانی دارد.
3. سفرهای شرق و غرب
   قرآن تأکید دارد که ذوالقرنین به شرق و غرب جهان سفر کرده است. کوروش کبیر نیز به عنوان پادشاه هخامنشی، قلمرویی گسترده را از آسیای میانه تا مدیترانه و مصر تحت سلطه داشت و در نقاط مختلف حکومت خود سفر کرد.
4. ساختن سد مستحکم
   یکی از ویژگی‌های مهم ذوالقرنین در قرآن، ساختن سدی مستحکم برای جلوگیری از هجوم یاجوج و ماجوج است. برخی مورخان معتقدند که این سد می‌تواند همان دیوارهای دفاعی‌ای باشد که کوروش در برابر قبایل مهاجم در مرزهای شمالی ایران (منطقه قفقاز) احداث کرده بود.

نظریه کوروش و ذوالقرنین

بحث دربارهٔ هویت ذوالقرنین همچنان ادامه دارد، اما اینکه یک برنامه مذهبی در صدا و سیما به طور علنی از کوروش کبیر به عنوان ذوالقرنین یاد کند، در واقع ادای احترام برنامه مذهبی صدا و سیما به کوروش کبیر محسوب می‌شود. این اقدام جالب‌توجه می‌تواند به افزایش آگاهی عمومی دربارهٔ این موضوع کمک کند. به نظر می‌رسد که نظریهٔ تطبیق کوروش و ذوالقرنین همچنان از مستندترین و مقبول‌ترین دیدگاه‌ها در میان پژوهشگران و مفسران باشد. اما آیا در آینده شواهد بیشتری برای تأیید یا رد این نظریه پیدا خواهد شد؟