فاجعه‌ای فرهنگی در قزوین | آسیب به مسجد تاریخی حیدریه هنگام فیلمبرداری سریال بامداد خمار
دسته‌بندی: حواشی سینما | زمان مطالعه: ۴ دقیقه
در نوروز ۱۴۰۴، خبری شوکه‌کننده فضای رسانه‌ای و فرهنگی کشور را تحت تأثیر قرار داد: خسارت به مسجد تاریخی حیدریه قزوین در جریان فیلمبرداری سریال «بامداد خمار» به کارگردانی نرگس آبیار. این مسجد تاریخی که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده، اکنون در معرض آسیب‌هایی قرار گرفته که موجی از واکنش‌ها، نگرانی‌ها و انتقادات را نسبت به نحوه نظارت بر تولیدات هنری در اماکن تاریخی برانگیخته است.
مسجد حیدریه قزوین؛ گنجینه‌ای از دوران سلجوقی
مسجد حیدریه یکی از آثار شاخص معماری اسلامی ایران است که قدمت آن به دوران سلجوقی بازمی‌گردد. این بنای ارزشمند با کاشی‌کاری‌های ظریف، ستون‌های آجری و فضای روحانی خود، نه تنها جایگاهی در قلب مردم قزوین دارد، بلکه نمادی از تمدن و هنر ایرانی محسوب می‌شود. تخریب یا آسیب به چنین بنایی، ضربه‌ای جبران‌ناپذیر به حافظه تاریخی و فرهنگی کشور است.
فیلمبرداری سریال «بامداد خمار»؛ مجوزی ناقص یا بی‌توجهی آشکار؟
بر اساس اطلاعیه اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین، مجوز صادرشده برای فیلمبرداری صرفاً مربوط به مدرسه امید (در جوار مسجد) بوده و نه خود مسجد حیدریه. با این حال، عوامل تولید سریال وارد فضای داخلی مسجد شده و اقدام به نصب تجهیزات و صحنه‌سازی کرده‌اند—حرکتی که منجر به آسیب فیزیکی جدی به بخش‌هایی از بنا شده است.
واکنش میراث فرهنگی: پیگیری قضایی در راه است
مدیرکل میراث فرهنگی قزوین در واکنش به این اتفاق اعلام کرد:
«هیچ‌گونه مجوزی برای فیلمبرداری در مسجد حیدریه صادر نشده و ورود عوامل تولید به این فضا تخلف محسوب می‌شود. پیگیری‌های حقوقی و قضایی در حال انجام است.»
همچنین کارشناسان میراث فرهنگی برای بررسی دقیق خسارت و ارزیابی امکان ترمیم، به محل اعزام شده‌اند.
خشم کاربران فضای مجازی؛ تاریخ، بازیچه شهرت؟
در شبکه‌های اجتماعی، کاربران با انتشار تصاویر قبل و بعد از فیلمبرداری، خشم خود را نسبت به این تخریب ابراز کردند. بسیاری معتقدند که شهرت کارگردان نباید مجوزی برای بی‌توجهی به قوانین میراث فرهنگی باشد. عباراتی چون «توهین به تاریخ» و «بی‌احترامی به فرهنگ ملی» بارها در واکنش‌ها تکرار شد.
سکوت نرگس آبیار؛ منتظر بررسی یا بی‌پاسخ؟
در حالی که انتظار می‌رفت کارگردان سریال، نرگس آبیار، موضع روشنی در این باره بگیرد، اما تا لحظه نگارش این گزارش هیچ واکنشی از او منتشر نشده است. برخی این سکوت را نوعی پذیرش تلویحی تلقی می‌کنند، و برخی دیگر منتظر نتیجه بررسی‌های رسمی هستند.
مسئولیت با کیست؟ غفلت فردی یا خلأ نظارتی؟
پرسش اصلی اینجاست: آیا فقط عوامل سریال مقصرند؟ یا سازمان‌های متولی میراث فرهنگی نیز در نظارت و صدور مجوزها قصور داشته‌اند؟ کارشناسان معتقدند نظارت بر پروژه‌های هنری در اماکن تاریخی باید توسط ناظران حرفه‌ای و از سوی نهادهای مسئول انجام شود.
خسارتی فراتر از ترک دیوارها؛ آسیب به اعتماد ملی
آسیب واردشده شاید در ظاهر جزئی به نظر برسد، اما به گفته کارشناسان مرمت، کوچک‌ترین دستکاری در بافت قدیمی می‌تواند به فرسایش سریع‌تر و تخریب زنجیره‌ای منجر شود. خسارت به مسجد حیدریه، لطمه‌ای نمادین به اعتماد عمومی نسبت به حفاظت از میراث فرهنگی است.
نتیجه‌گیری: آزمونی برای قانون‌مداری فرهنگی
اتفاق قزوین، تنها یک اشتباه ساده نیست؛ بلکه زنگ خطری جدی است برای نحوه تعامل با آثار تاریخی در تولیدات رسانه‌ای. اگر این حادثه بدون رسیدگی دقیق باقی بماند، ممکن است الگویی خطرناک برای پروژه‌های آینده رقم بزند.
قانون‌مداری در حوزه فرهنگ و هنر باید جدی گرفته شود. میراث فرهنگی، سرمایه‌ای ملی است و مسئولیت صیانت از آن بر دوش همه‌ی ماست.
More Stories
درخشش یوکو هیکاسا در انیمه «اسرار جادوگر خاموش»؛ صداپیشگی بریجت گریهام تایید شد!
بهترین فیلم های حال حاضر سینما | معرفی برترین آثار اردیبهشت ۱۴۰۴
معرفی سریال ترکی وحشی (Yabani) | داستان زخمی که هرگز فراموش نمی‌شود